Nieuws

Interview | De stopcoach - de laagdrempelige en toegankelijke bij stoppen-met-roken app

31 mei, 2021

Vandaag 31 mei, is het de Wereld Niet Roken Dag. Een mooie gelegenheid om aandacht te geven aan het project: De Stopcoach, een app die een laagdrempelige en toegankelijke stoppen-met-roken interventie biedt aan rokers met een lage sociaal-economische positie, ook wel mensen met een lage SES genoemd. We spreken met Saïda Moaddine, onderzoeker bij NeLL over het project .

Waarom en voor wie hebben jullie Stopcoach ontwikkeld?
“In Nederland rookte in 2020 zo’n 20 % van de volwassen bevolking. In de groep mensen met een lage sociaal-economische positie is het aandeel rokers hoger: ca. 25% van de mensen. 
Als gevolg van het tabakontmoedigingsbeleid van de overheid neemt het aantal rokers in Nederland gelukkig wel af. Maar in tegenstelling tot de algemene bevolking neemt het aantal rokers in de groep rokers met een lage SES slechts nauwelijks af. 

Van roken is bekend dat het buitengewoon verslavend is en stoppen met roken niet eenvoudig is. Uit onderzoek weten we dat rokers met een lage sociaal-economische positie veel drempels ervaren om te stoppen. Er is bijvoorbeeld vaak sprake van onderliggende problematiek. Denk aan: armoede, werkloosheid, schulden, eenzaamheid of stress. Stoppen met roken heeft dan meestal niet de hoogste prioriteit. De omgeving van rokers speelt ook een belangrijke rol bij deze groep waar roken vaak de norm is. Dat maakt stoppen nóg moeilijker. 

Rokers hebben veel meer kans om succesvol te stoppen als ze hierin goed worden ondersteund. Voor rokers met een lage SES is dit nog belangrijker. Helaas is er nauwelijks aanbod van stoppen-met-rokeninterventies die aansluiten op de specifieke behoeftes van deze groep mensen. Als gevolg hiervan worden de gezondheidsverschillen op basis van sociaal-economische positie groter.” 

Hoe werkt De Stopcoach?
“De Stopcoach is een app die mensen ondersteunt bij het stoppen met roken, en is gebaseerd op de interventie StopAdvisor van de University College London. De StopAdvisor bleek met name effectief bij rokers met een lage sociaal-economische positie. 

Bij de ontwikkeling van de Nederlandse versie van de app: De Stopcoach, is de tool in samenwerking met de doelgroep helemaal toegespitst op de Nederlandse situatie. Verder is de inhoud van De Stopcoach zo ontwikkeld dat deze in lijn is met de Zorgstandaard Tabaksverslaving. 

De gratis Stopcoach app bevat een scala aan effectief bewezen gedragsveranderings-technieken. De gebruiker ontvangt gedurende 12 weken stapsgewijs evidence-based informatie en tips om te stoppen met roken. De inhoud van de informatie is voor alle gebruikers hetzelfde, het verschil
is dat de informatie op het juiste moment in het stoppen-met-roken-proces wordt aangeboden.” 

Waar is De Stopcoach app uitgerold?
 “Om te onderzoeken of De Stopcoach app echt helpt bij het stoppen met roken, werkt het LUMC samen met SineFuma. SineFuma is een geaccrediteerde aanbieder van stoppen-met-roken begeleiding. Om het aantal rokers dat succesvol stopt te verhogen is De Stopcoach toegevoegd aan het reguliere 7-weekse begeleidingsprogramma van SineFuma. De gecombineerde begeleiding wordt vergeleken met de reguliere persoonlijke stoppen-met-roken begeleiding van SineFuma.  

De Stopcoach is uitgerold in persoonlijke begeleidingsgroepen in Zuid-Holland en Brabant. Gebruikers hoeven hiervoor niet per sé door het LUMC naar SineFuma te zijn verwezen. 

De effectiviteitsstudie naar De Stopcoach beoogt antwoord te geven op de volgende onderzoeksvragen:
-    Wat is het aantal rokers dat na de gecombineerde stoppen-met-roken begeleiding succesvol is gestopt met roken vier weken na de stopdatum en hoe hoeveel mensen zijn een jaar na de stopdatum nog steeds gestopt? 
-     In hoeverre is De Stopcoach volgens de geïntegreerde aanpak bruikbaar (usability) en toepasbaar (feasibility) voor professionals en rokers, en in hoeverre ervaren professionals en rokers De Stopcoach als nuttig (usefulness)?                                                                                       

De effectiviteitsstudie naar De Stopcoach volgt op het implementatieproject in vijf Nederlandse gemeenten. Je kunt daarover meer lezen in dit rapport.”

Hebben jullie de doelgroep goed kunnen bereiken?
“Begin december 2020 zijn we begonnen met het includeren van deelnemers. Vanwege de coronamaatregelen kan de persoonlijke stoppen-met-roken begeleiding niet doorgaan. Gezien de onzekerheid over wanneer dit opnieuw doorgang kan hebben en om de studie niet te veel te vertragen, is besloten om deelnemers van de online begeleiding van SineFuma toe te voegen aan onze onderzoeksgroep. Naast bovengenoemde groepen kan dit uitgebreid worden met bedrijfs-groepstrainingen. Een belemmering voor de studie is wel dat de toevoeging van bedrijfsopleidingen de initiële onderzoeksgroep, namelijk personen met een lage sociaal-economische positie, vertroebelt. Overigens geven veel rokers aan een voorkeur te hebben voor persoonlijke stoppen-met-roken begeleiding. Helaas kan dit als gevolg van de coronamaatregelen niet doorgaan.

Stoppen met roken is juist in deze coronapandemie extra belangrijk gebleken. Rokers hebben immers waarschijnlijk een grotere kans om COVID-19 te krijgen en hebben meer kans op een ernstig verloop van de ziekte.”

Wat is tot nu toe het resultaat en wat zijn de reacties?
“SineFuma wijst de trainers van de persoonlijke stoppen-met-rokenbegeleiding op de mogelijkheid De Stopcoach app als aanvulling op de gebruikelijke begeleiding in te zetten. We zien dat wanneer een trainer de rokers wijst op het bestaan van de app de rokers aangeven zowel over de app als het onderzoek wat we doen meer informatie te willen ontvangen. Veel trainers en hun deelnemers zijn dus nieuwsgierig naar de mogelijkheden die Fe Stopcoach biedt. De werving voor de studie blijft echter als gevolg van de coronapandemie achter op de aanvankelijk gemaakte planning.”

Wat zijn de resultaten van de effectiviteitsstudie tot nu toe?
“In de effectiviteitsstudie wordt gebruik gemaakt van een onderzoeksmethode waarmee we op redelijk korte termijn inzicht hebben in de uitkomsten. We maken hierbij gebruik van online vragenlijsten, data uit de app, uitkomstdata van SineFuma en interviews met trainers en deelnemers. Momenteel bevinden we ons in de fase van het onderzoek waarin de data wordt verzameld. De analyse van deze data heeft nog niet plaatsgevonden waardoor we geen uitspraken kunnen doen over de effectiviteit van De Stopcoach. 

Zodra de resultaten gepubliceerd zijn kun je hier meer over lezen op de website van het project: 
https://nell.eu/projecten/de-stopcoach

Als de resultaten van dit effectiviteitsstudie positief zijn, wordt De Stopcoach app landelijk beschikbaar. We hopen dat we hiermee rokers uit de doelgroep met een lage sociaal-economische positie een steuntje in de rug kunnen bieden, zodat ze succesvol kunnen stoppen met roken.” 
 

Meld je aan voor de gratis updates

Blijf betrokken bij het laatste nieuws van NeLL met de gratis updates.